Ekosystemy nieleśne

Na obszarze wstecznej Delty Świny, pokrytym niemal w całości organogenicznymi glebami, dominuje roślinność bagienna, przede wszystkim szuwary trzcinowe z rozproszonymi, niewielkimi powierzchniami subhalofilnego szuwaru sitowca nadmorskiego oraz szuwaru wielkoturzycowego. W północnej części delty koncentruje się większość zbiorowisk o dużej wartości przyrodniczej. Są to przede wszystkim zbiorowiska halofilne. Podstawowe walory szaty roślinnej wstecznej delty uformowały się zarówno w wyniku naturalnych procesów, w tym wpływu wód morskich, jak również długotrwałego użytkowania przez człowieka. Ekspansja trzciny na całym terenie, a na Drożkowych Łąkach także rozprzestrzenianie się olszy są nasilonym procesem przemian. 

W obrębie mornenowej części Parku zbiorowiska nieleśne zajmują znikomą powierzchnię w porównaniu z lasami. Rozprzestrzenione są głównie w jego brzeżnych partiach, tj. klifach – nadmorskim i nadzalewowym, w Dolinie Trzciągowskiej oraz nad Jeziorem Domysłowskim. Mimo niewielkiej roli przestrzennej zasługują z kilku powodów na szczególną uwagę. Stanowią one grupę zbiorowisk w zdecydowanej większości odrębnych dla roślinności nieleśnej panującej na terenie wstecznej delty Świny. Jest to głównie wynikiem znacznie większej różnorodności występujących tu siedlisk i w przewadze ich odrębności w stosunku do obszaru deltowego. Odznaczają się dość bogatym zróżnicowaniem i lokalną specyfiką. Niemal wszystkie występujące tu zbiorowiska nieleśne odgrywają ważną rolę biocenotyczną: niektóre, np. murawowe, są w Parku jedynymi ostojami ciepłolubnych rzadkich gatunków roślin. Względnie dużą powierzchnię zajmują tu zbiorowiska zaroślowe i murawowe, które na klifach nadmorskim jak i nadzalewowym tworzą swoiste, murawowo-zaroślowe, dynamiczne kompleksy roślinności.