Przejdź do menu głównego Przejdź do treści

Łęg wiązowo-fiołkowy

Ficario – ulmetum campestris

Ten bardzo ciekawy leśny zespół roślinny pomimo nazwania łęgiem nie występuje na obszarach zalewanych przez wodę. Zajmuje on strome zbocza klifów w okolicy Lubinia, gdzie tworzy bardzo zwarte, ciemne lasy o specyficznym charakterze i klimacie. Charakterystycznym jest liczne występowanie bluszczu (Hedera helix) pokrywającego zwartym łanem dno lasu czy bardzo licznego fiołka (Viola reichenbachiana).

Ols porzeczkowy

Ribeso nigri-Alnetum

ten las występujący na glebach bagiennych często okresowo zalewanych wodą tworzy prawie wyłącznie olsza czarna (Alnus glutinosa). Charakterystycznym jest występowanie w warstwie podszytu porzeczki czarnej (Ribes nigrum). Największe powierzchnie olsu znajdują się na Mierzei Przytorskiej – w północnej części Drożkowych Łąk oraz nad brzegami jezior koło Warnowa. Są to na ogół lasy młode rozwijające się na powierzchniach byłych podmokłych pastwisk i łąk. Do najcenniejszych gatunków roślin w nich spotykanych należy najbardziej okazała krajowa paproć – długosz królewski (Osmunda regalis) czy storczyk gnieźnik jajowaty (Neotia ovata) oraz wiciokrzew pomorski.

Pomorski las brzozowo-dębowy

Betulo-Qercetum

występuje on współcześnie na glebach o dość wysokim poziomie wód gruntowych w okolicy Świętouścia, Wisełki i na Mierzei Przytorskiej. W każdej z kilku lokalnych postaci tego lasu w drzewostanie dominuje brzoza brodawkowata (Betula pendula) i dąb szypułkowy (Quercus robur) rzadziej dąb bezszypułkowy (Quercus sesilis). Cechą wyróżniającą ten las jest powszechne i liczne występowanie wiciokrzewu pomorskiego (Lonicera periclymenum) – w tym szczególnie form piennych o nawet kilkunastometrowej wysokości oraz licznych krzewów leszczyny (Coryllus avellana). Liczne okazy leszczyny mają postać form drzewiastych o wysokości ponad 10m. Ilość gatunków roślin runa może osiągać nawet 50. Średni wiek lasów mieszanych wynosi około 100 lat a ich rzeczywisty udział powierzchniowy około 59%.

Pomorski las bukowo-dębowy

Fago – Qercetum 

jest to las, w którym dominuje sosna pospolita (często jest to efekt przeszłej gospodarki człowieka) oraz dąb bezszypułkowy i buk. W niższych piętrach występują między innymi: wiciokrzew pomorski (Lonicera periclymenum) – głównie w formie płożącej, borówka czernica (Vaccinium myrtillus), groszek skrzydlasty (Lathyrus montanus). Charakterystyczna dla tego lasu jest duża dynamika przemian.

Storczykowa buczyna wolińska

Storczykowa buczyna wolińska

Cephalanthero – Fagetum
 

to trzecia z odmian „wolińskich” buczyn. Występuje najrzadziej, jedynie wzdłuż nadbałtyckich klifów i wyłącznie na unikalnej glebie – naspie przyklifowej. Las ten jest zupełnie odmienny od dwóch pozostałych buczyn – drzewa są na ogół powykrzywiane morskimi wiatrami, a w lesie pomimo pełnego zwarcia koron jest stosunkowo widno, zaś jego runo cechuje wyjątkowe bogactwo. Stwierdzono w nim występowanie ponad 100 gatunków roślin z licznym udziałem storczyków na czele. Współcześnie rośnie w nim aż 7 ich gatunków, w tym jeszcze stosunkowo licznie: buławnik czerwony (Cephalanthera rubra), podkolan biały (Platanthera bifolia), kruszczyk rdzawoczerwony (Epipactis atrorubens) czy gnieźnik leśny (Neotia nidus-avis).

   Wszystkie buczyny są lasami najbardziej dynamicznymi – tzn. zwiększają w sposób naturalny swój zasięg na całym Wolinie. Stosunkowo szybko różnicują się pod względem budowy (w tworzących się lukach szybko powstają kępy młodego pokolenia) i nie wymagają one szczególnej pomocy ze strony człowieka. Stąd właśnie ich duży udział w strefach ochrony ścisłej Parku wynoszący blisko 300 ha. Rzeczywisty udział powierzchniowy buczyn wynosi nieco ponad 22% zaś średni wiek to 142 lata.

Nadmorski bór bażynowy

Emptero nigri-Pinetum

dominuje w nim prawie wyłącznie sosna, a jego występowanie ogranicza się do piaszczystych gleb nadmorskich wydm (wydma brunatna). W runie występuje związana z klimatem morskim bażyna czarna (Empetrum nigrum) oraz borówka brusznica (Vaccinium vitis-idaea). Ważną grupę roślin runa stanowią porosty, na uwagę zasługują występujące w nim storczyki: tajęża jednostronna (Godyera repens), kruszczyk szerokolistny (Epipactis helleborine). Ciekawym gatunkiem jest bezzieleniowa korzeniówka pospolita ( Monotropa hipopytis). Ciekawą a obserwowaną na Wolinie w dłuższym okresie czasu jest tendencja do stopniowego użyźniania gleby i wkraczania gatunków bardziej wymagających głównie dębu bezszypułkowego, borówki czarnej. Prowadzi to do powolnego zaniku charakterystycznych dla bardzo ubogiego boru nadmorskiego gatunków runa. Taka przemiana nazywana sukcesją naturalną i powoduje wykształcanie się następnego z typów boru – subatlantyckiego boru świeżego.

Subatlantycki bór świeży

Leucobryo-Pinetum

las z dominującą sosną, który występuje na ubogich piaszczystych glebach. Słabe uwilgotnienie gleb, sprawiające wrażenie ‘świeżości’ przy dotyku, jest źródłem nazwy boru – „świeży”. Silny wpływ klimatu morskiego sprawia, że w borze tym spotykamy specyficzne gatunki runa: zimoziół północny (Linea borealis) bardzo efektowny mech bielistka siwa (Leucobryum glaucum) czy widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum). Typowe jest występowanie zwartych kobierców mchów i niskich traw oraz rozległych łanów borówki czernicy. Jej owoce – granatowe jagody, są nie tylko chętnie zbierane przez ludzi, ale stanowią też ważny składniki pokarmu ptaków (np. drozdów, sikor) i ssaków (kuny, borsuk).

Bory zajmują łącznie około 20% powierzchni lasów zaś ich średni wiek to około 90 lat.

Informacje ogólne

W lasach Wolińskiego Parku Narodowego wyróżniono dotychczas 15 zespołów roślinnych, z których 6 odgrywa dominującą rolę (powierzchniowo i ekologicznie).

Buczyny

kwaśna buczyna

Luzulo pilosae-Fagetum

zespół dominujący powierzchniowo

podzespół typowy: Luzulo pilosae-Fagetum typicum

podzespół zboczowy: Luzulo pilosae-Fagetum dicranerosum

buczyna żyzna

Galio odoratum-Fagetum

zespół powierzchniowo ważny

storczykowa buczyna wolińska

Carici-Fagetum balticum

bardzo ważne priorytetowe siedlisko

Mieszane kwaśne dąbrowy

las bukowo-dębowy

Fago-Quercetum

zespół powierzchniowo ważny

las brzozowo-dębowy

Betulo-Quercetum

zespół powierzchniowo ważny

podzespół typowy: Betulo-Quercetum typicum

podzespół zaroślowy: Betulo-Quercetum loniceretosum xylostei

Bory sosnowe

subatlantycki bór świeży

Leucobryo-Pinetum

zespół powierzchniowo ustępujący

nadmorski bór bażynowy

Empetro nigri-Pinetum

zespół powierzchniowo ustępujący

Pozostałe zbiorowiska małopowierzchniowe

ols porzeczkowy

Ribeso nigri-alnetum

zespół występuje na małych powierzchniach, nad jeziorami.

łeg jesionowo-olszowy

Circaeo-Alnetum

zespół występuje na małych powierzchniach, nad jeziorami.

dąbrowa ciepłolubna nitrofilna

Qercetum robori

występuje przy południowym klifie.

łęg fiołkowo-wiązowy

Ficario – ulmetum campestris

występuje na południowym klifie.

zbiorowiska zaroślowo-leśne z Rhamnus cathartica i Crataegus monogyna

zbiorowiska zastępcze z nasadzoną Pinus silvestris , Acer pseudoplatanus i Sambucus nigra

zbiorowiska zaroślowo-leśne z Salix caprea i Populus tremula

zbiorowisko Pinus silvestris i Calamagrostis epigejos. Bardzo trwałe zbiorowisko występujące na południowym klifie.

Wśród wyróżnionych, dominującymi są zbiorowiska lasów bukowych, lasów z udziałem dęba oraz borów, które łącznie zajmują ok.95% powierzchni leśnej parku. Wśród lasów jedynie 26,29% stanowią zbiorowiska niezniekształcone, lub zniekształcone słabo. Pozostałe, znajdują się w różnym stopniu zniekształcenia, podlegają zabiegom stopniowej przebudowy. Część powierzchni na gruntach porolnych zajmują leśne zbiorowiska zastępcze.