Służby terenowe

Woliński Park Narodowy został powołany rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 3 marca 1960r. w sprawie utworzenia Wolińskiego Parku Narodowego (Dz. U. z 1960r., Nr 14, poz. 79), w 1996r. powiększony został o część Zalewu Szczecińskiego i Zatoki Pomorskiej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 1996r. w sprawie Wolińskiego Parku Narodowego (Dz. U. z 1996r., Nr 4, poz. 30).

Ochroną zasobów przyrodniczych i mienia Parku zajmuje się Straż Parku Narodowego. Straż Parku swoje zadania realizuje na podstawie ustawy o ochronie przyrody i rozporządzeń szczegółowo określających jej kompetencje.

Park oznaczony jest wieloma mapami rejonu wyspy Wolin z naniesionymi granicami Parku, tablicami informacyjnymi, piktogramami oraz regulaminem korzystania z Parku przez turystów. Mapy i regulaminy rozmieszczone są w ogólnie dostępnych miejscach Parku głównie przy wejściach do Parku. Łamanie ustalonych prawem zasad korzystania z Parku podczas przebywania w Parku, jest zabronione i podlega karze.

W egzekwowaniu przepisów prawa poza funkcjonariuszami Straży Parku uczestniczą również pracownicy terenowi – leśniczowie, podleśniczowie i strażnicy zaliczani do tzw. Służby Parku. W zakresie ochrony przyrody posiadają oni uprawnienia Straży Parku Narodowego włącznie z nakładaniem grzywny w postaci mandatu karnego.

Pracownicy Służby Parku w czasie patroli i objazdów terenów Parku informują turystów o zasadach korzystania z Parku Narodowego, kolportują podręczne materiały, szczególnie dla kierowców i zbieraczy runa leśnego. Spełniają oni również rolę tzw „rangersów”, udzielając informacji turystycznej oraz niezbędnej, w razie potrzeby pomocy turystom.

Pracownicy terenowi, w tym Straż Parku w ramach zadań ochrony przyrody zajmują się również ochroną przeciwpożarową.

W ochronie przeciwpożarowej Wolińskiego Parku Narodowego ważnym elementem obok szkolenia, edukacji, środków technicznych, jest system obserwacji i alarmowania. W jego skład wchodzą:

Punkt Alarmowo Dyspozycyjny (PAD) Parku ze środkami łączności stacjonarnej oraz radiowej, które zapewniają komunikację z pracownikami pełniącymi dyżur ppoż., komunikację z punktem obserwacyjnym w terenie, z Nadleśnictwem Międzyzdroje, z Państwową Strażą Pożarną w Międzyzdrojach, śmigłowcem ppoż. patrolującym lub gaszącym pożar;
Punkt obserwacyjny, położony na wieży, na wyspie Wolin. Punkt wyposażony jest w środki do prowadzenia obserwacji, środki łączności radiowej, mapy leśne i kartograficzne itp;
Pracownicy Służby Parku z Obwodów Ochronnych pełniący dyżury ppoż.;
Ponadto z systemem tym współpracują:

Nadleśnictwo Międzyzdroje;
Państwowa Straż Pożarna w Międzyzdrojach;
Śmigłowiec przeciwpożarowy.
Wszystkie te elementy są wzajemnie ze sobą powiązane i dając możliwość wymiany informacji poprzez łączność radiową lub telefoniczną zapewniają sprawne i szybkie dotarcie do pożaru.

Obowiązujące na terenie Parku przepisy o ochronie przeciwpożarowej zakazują działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo pożaru.

1. W szczególności zabrania się:
a) na terenie lasów, śródleśnych łąk, wrzosowisk, torfowisk, w strefie oczeretów, trzcin lub innych użytków ekologicznych, a także w odległości mniejszej niż 100 m od nich:

rozniecania ognia i palenia tytoniu poza miejscami do tego celu wyznaczonymi;
korzystania z otwartego płomienia;
pozostawiania nieugaszonych zapałek, niedopałków papierosów lub tlących się przedmiotów, pozostawiania butelek i opakowań szklanych;
b) wypalania wierzchniej warstwy gleby lub pozostałości roślinnych w lesie, na łąkach, pastwiskach, rowach, pasach przydrożnych, w strefie oczeretów i trzcin;
c) używania kuchenek turystycznych, grili itp, poza miejscami do tego celu wyznaczonymi;

2. Rozpalanie ognisk jest możliwe tylko po uzyskaniu indywidualnego zezwolenia z Dyrekcji Parku lub leśniczego Obwodu Ochronnego Wapnica (tel. 91 32 84 134) i może odbywać się wyłącznie w miejscach wyznaczonych (obok miejsca postoju pojazdów przy jez. Turkusowym). Zabrania się pozostawiania roznieconego ognia.

3. Wobec sprawców naruszających ww. przepisy stosowane mogą być surowe, przewidziane prawem kary.

4. W przypadku zauważenia pożaru należy niezwłocznie zaalarmować Służbę Parku, Straż Pożarną, Policję lub mieszkańców najbliższej miejscowości, podając miejsce pożaru.

5. Telefony alarmowe:

Państwowa Straż Pożarna: 998
Policja: 997
Pogotowie ratunkowe: 999
Komórkowy telefon alarmowy: 112

Telefon alarmowy Straży Parku Narodowego: 537 777 132

Dyrekcja Parku: /0-91/ 386 4953.

W miesiącach marzec – wrzesień, w zależności od zagrożenia pożarami (stopień zagrożenia I do III) działa telefon w ramach dyżuru ppoż. 537 777 131.

Obwód Ochronny WARNOWO położony jest w północno-wschodnim rejonie Wolińskiego Parku Narodowego, pomiędzy miejscowościami Międzyzdroje-Warnowo-Wisełka.

Powierzchnia Obwodu wynosi 1113,08 ha. Powierzchnia leśna obejmuje 931,72 ha (83,71%), z czego drzewostany zajmują 904,08 ha, powierzchnie związane z gospodarką leśną 27,64ha. Powierzchnia nieleśna obejmuje 181,36 ha, z czego wody zajmują 149,77 ha.
Zachodnią i północną część O.O.Warnowo tworzą wzniesienia moreny czołowej 60-85m.n.p.m. We wschodniej części zbiegają się dwie rynny glacjalne (rynna jez.Wisełka o dłg. 2km.i rynna jez.Kołczewskiego o dłg.2,5km.) tworząc obniżenie wytopiskowe zajęte przez jeziora:Czajcze, Domysłowskie, Warnowskie i Rabiąż.

WODY

Granicach O.O. Warnowo znajduje się jeden z bardziej interesujących fragmentów WPN – są to cztery jeziora rynnowe, które tworzą jeden kompleks, poprzez łączącą je – Lewińską Strugę. Charakterystyczną i ciekawą cechą tych jezior jest kryptodepresja, co oznacza, że dna tych jezior znajdują się poniżej poziomu morza.
Jeziora są naturalnymi wodopojami dla wielu zwierząt lądowych. Możemy tu spotkać polujące bieliki i rybołowy. Miejsca lęgowe mają tu między innymi: kurki wodne, perkozy dwuczube, łyski, łabędzie nieme, zimorodki, kaczki krzyżówki. Podczas corocznych przelotów odpoczywają na nich liczne gatunki kaczek północnoeuropejskich. Bytuje tu wydra. Rozmnażają się liczne gatunki ryb i płazów. Typowymi przedstawicielami ryb są: szczupak, okoń, węgorz, leszcz, płoć, krąp, lin. Występują tu raki amerykańskie, ważki, chrząszcze i pluskwiaki wodne.
Na wszystkich jeziorach obowiązuje całkowity zakaz łowienia ryb (wędkowania) i pływania.

LASY

Obwód Ochronny Warnowo jest typowo leśnym obszarem z przewagą starych, 100-180 letnich lasów mieszanych. Obejmuje on część największego w parku zwartego kompleksu starodrzewi z przewagą sosny i buka oraz licznymi przestojami dębów w wieku 250-370lat. Lasy te są ostoją, w której znajdują się miejsca rozrodu, żerowania i odpoczynku wielu ssaków: (jeleni, dzików, saren, borsuków, lisów, kun) i ptaków (bielików, myszołowów, kruków). Występuje tu wiele gatunków owadów związanych ze starymi drzewami: (kozioróg dębosz, jelonek rogacz, ciołek matowy, pachnica).
Leśne zespoły roślinne występujące na terenie Obwodu Ochronnego Warnowo:

LUZULO PILOSAE-FAGETUM
LUZULO PILOSAE-FAGETUM CLADONIETOSUM
FAGO-QUERCETUM PETRAEAE TYPICUM
BETULO-QUERCETUM ROBORIS TYPICUM
BETULO-QUERCETUM ROBORIS MOLINIETOSUM
RIBO NIGRI-ALNETUM
FRAXINO-ALNETUM

ZBIOROWISKA NIELEŚNE

Powierzchnia nieleśna obejmuje zaledwie 16,29% obszaru Obwodu Ochronnego Warnowo, z tego 82,58% zajmują wody jezior. Nieleśne ekosystemy lądowe o powierzchni 30,17ha reprezentowane są przez następujące zbiorowiska:

Zarośla łozowe-SALICETUM PENTANORO-CINEREAE-Na terenie WPN jest to stanowisko rzadkie. Największy kompleks położony jest na południowo-zachodnim krańcu jez.Domysłowskiego.
Szuwar turzycy błotnej-CARICETUM ACUTIFORMIS-Występuje pomiędzy jeziorami Czajczym, a Domysłowskim.
Ciepłolubne murawy z rzędu FESTUCO-SEDETALIA
Łąki i pastwiska z rzędu MOLINIETALIA – Największe powierzchnie roślinności łąkowej znajdują się na południowym obrzeżu jeziora Domysłowskiego.
Zbiorowisko z CALAMAGROSTIS EPIGEJOS. Zbiorowiska z panującym trzcinnikiem piaskowym są rozproszone, stosunkowo największe jej połacie znajdują się przy południowym krańcu jeziora Czajczego.

Atrakcje turystyczne Obwodu Warnowo

1. Szlaki turystyczne
Przez Obwód Ochronny Warnowo, przebiega jeden szlak turystyczny:

ZIELONY – biegnący z Międzyzdrojów do Kołczewa. Przebiega on przez teren leśny gdzie zobaczyć możemy stare lasy mieszane, obok leśniczówki przy której znajduje się stary, ponad stuletni okaz żywotnika olbrzymiego ( wys.-25m, obwód na wys. 1,30m– 448cm ), realizowany jest projekt kolekcji zachowawczej starych odmian drzew owocowych z terenu WPN.  Szlak wiedzie przez malowniczy las wzdłuż brzegu jeziora Czajcze. Wzdłuż niemal całej linii brzegowej zauważyć można liczne ślady żerowania bobrów europejskich. Przywędrowały one tutaj w 2007r. Są to najwięksi przedstawiciele rodziny gryzoni w Euroazji. Masa dorosłego osobnika osiąga 29kg, długość 1,10m.Charakterystyczne są jego silne, pomarańczowe siekacza, które mają długość 10-12cm. Potrafią nimi ścinać grube drzewa. Ogon  jest największą osobliwością bobra, długi i płaski pokryty zrogowaciałym naskórkiem przypominającym łuski. Są to roślinożercy. Zamieszkuje w wykopanych norach  długości do 10m, do których wyjścia znajdują się pod powierzchnią wody. Gatunek ten ma duży wpływ na zamieszkiwane środowisko. Żyje do 30-lat.
 

Zadania ochronne czyli na czym polega nasza praca?

Naszym nadrzędnym celem, realizowanym poprzez szereg różnorodnych prac, jest dążenie do odtworzenia możliwości swobodnego przebiegu procesów przyrodniczych w ekosystemach leśnych, czynna ochrona rzadkich gatunków roślin chronionych w ekosystemach nieleśnych, ochrona lasu (przed pożarami, szkodnictwem leśnym, presją ze strony zwierzyny płowej) oraz obsługa ruchu turystycznego. Należy pamiętać, iż wszystkie zabiegi wykonywane w Parku Narodowym, wynikają z potrzeb przyrodniczych, a nie gospodarczych. Część drewna jakie pochodzi z wycinanych drzew w wyniku cięć przebudowy jest sprzedawana, a uzyskiwane w efekcie środki w całości przeznaczane na sfinansowanie zabiegów ochronnych w ekosystemach parku, zarówno w lasach jak i w ekosystemach nieleśnych, na utrzymanie infrastruktury turystycznej, na sprzątanie szlaków turystycznych czy działania edukacyjne itp. Ich realizacja jest podstawowym zadaniem dla osiągniecia celów przyrodniczych. 

Wykonywane zabiegi z zakresu przebudowy, hodowli i ochrony drzewostanów powinny choć trochę przypominać naturalne procesy, którym poddawane są drzewostany ze strony czynników naturalnych, abiotycznych. Po wielu latach naszego działania wyrasta las, który ma własny klimat. W jego wnętrzu toczy się twórcza walka o byt. Powstaje puszcza - symfonia siły, zdrowia i nieśmiertelności (ciągłości procesów przyrodniczych). To ciągłe odtwarzanie naturalnych procesów, tworzenie się złożonych kompozycji zespołów życia będzie długotrwałe i burzliwe. Powstaje las wielopokoleniowy, liczony długością życia poszczególnych gatunków drzew dominujących w WPN.

Hodowla lasu

Zadania hodowlane obejmują szereg czynności polegających przede wszystkim na wspomaganiu naturalnego odnawiania się drzewostanów, poprzez prowadzenie działań zmierzających do usunięcia czynników negatywnie oddziałujących na przyrodę i odtworzenie możliwości swobodnego przebiegu procesów przyrodniczych. Zabiegi takie realizowane są wyłącznie na powierzchniach zniekształconych, gdzie aktualnie rosnące drzewa i krzewy w różnym stopniu są niezgodne siedliskiem i powodują zaburzenia w przebiegu procesów przyrodniczych. O lokalizacji, terminie, skali i kierunku zabiegów ochronnych w Wolińskim Parku Narodowym decyduje wyłącznie aspekt przyrodniczy.  

Zabiegi realizowane w naszych lasach polegają w szczególności na:

• eliminacji występujących w składzie drzewostanów i w podszytach gatunków inwazyjnych i obcych geograficznie

• ograniczeniu udziału gatunków obcych ekologicznie - sosny na korzyść dęba i buka. Usunięcie sosny pozwoli na dalszy wzrost tych gatunków i w przyszłości współtworzenie górnych pięter lasu,

• zróżnicowaniu struktury drzewostanu cechującego się składem odmiennym od naturalnego. 

Zabiegi mają na celu ułatwienie procesów renaturalizacji i zatarcia (utraty)

homogenicznych cech lasu tj. jednakowej wysokości, zagęszczenia i wieku. 

• wytworzeniu zapasu martwego drewna w ekosystemach. Rola martwego drewna, jako jednego z czynników bioróżnorodności jest olbrzymia, dlatego ilość i struktura martwego drewna oraz ciągłość jego „dostarczania” powinny być na jak najwyższym poziomie. 

 

Należy podkreślić, że od wielu już lat w Wolińskim Parku Narodowym realizacja zabiegów ochrony czynnej w ekosystemach leśnych nigdy nie prowadzi do wycięcia całego drzewostanu i w efekcie sztucznego wprowadzania młodego pokolenia lasu. Zabiegi zawsze są realizowane tak aby zapewnić trwałość lasu i maksymalnie duże wykorzystanie naturalnych procesów przyrodniczych w szczególności spontanicznych odnowień naturalnych gatunków zgodnych z siedliskiem, dla osiągnięcia ww. celów. 

Ochrona lasu

 Do typowych zadań zakresu ochrony lasu należy min. ochrona pożytecznej fauny, tak by znajdowała ona w naszych drzewostanach spokój, właściwe warunki do życia i rozmnażania. Obejmuje to przede wszystkim ptaki, pożyteczne owady, gady, płazy i ssaki.
Kolejnym naszym zadaniem jest kontrola stanu sanitarnego drzewostanów i występowania szkodników wtórnych. Oznacza to w praktyce wywieszanie pułapek, dzięki którym możemy zorientować się jaka jest liczebność szkodnika i w razie potrzeby prognozować masowe pojawy groźnych szkodników i w porę im przeciwdziałać. Prowadzone są także obserwacje lotów motyli tych gatunków, których gradacja może zagrozić drzewostanom.  
Kontrola występowania owadów dotyczy nie tylko szkodników wtórnych ale także pierwotnych i to zarówno w drzewostanach iglastych jak i liściastych.
Prowadzimy także zabiegi ochronne mające zminimalizować szkody, jakie w odnowieniach sztucznych i naturalnych czyni zwierzyna – szczególnie jeleniowate.

Szczególną troską otaczamy drzewa martwe, dążąc do możliwie największego udziału drewna martwego w przeliczeniu na jednostkę powierzchni. Są to mikrosiedliska niezwykle ważne dla życia wielu organizmów ze świata grzybów, roślin i zwierząt, pełniące przy tym ważną rolę w prawidłowym obiegu pierwiastków.

Turystyka

Zadania wynikające z tego działu, są związane z takim przygotowaniem naszego Obwodu, abyśmy mogli przyjąć Państwa – naszych gości w sposób godny i bezpieczny. Nasze działania obejmują przygotowanie całej infrastruktury turystycznej znajdującej się na terenie obwodu, a więc:

• szlaków turystycznych
• ścieżek dojściowych i spacerowych
• konserwacji i wymiany takich urządzeń jak stoły, wiaty, tablice, plansze, kosze na śmieci

Monitoring

Do zadań związanych z monitoringiem zaliczyć można:

• kontrolę i comiesięczną migrację danych meteorologicznych z automatycznej stacji meteorologicznej w Warnowie
• odczyty poziomu wód powierzchniowych (w pięciu punktach)
• odczyty poziomu wód gruntowych (w dwóch punktach)
• całoroczne obserwacje fenologi fauny i flory
• inwentaryzacje mrowisk
• monitoring wybranych gatunków flory i fauny wraz  nanoszeniem danych za pomocą GPS do centralnej bazy przy użyciu aplikacji M-las inżynier 

 

Dane teleadresowe:
Obwód Ochronny Warnowo
Warnowo 10
Tel: (091)3264-098

Szanowni Państwo,

zapraszając serdecznie do zwiedzania atrakcji turystycznych naszego obwodu, apelujemy jednocześnie o przestrzeganie przepisów i zasad obowiązujących w Wolińskim Parku Narodowym,, z którym możecie Państwo zapoznać się korzystając z licznych tablic informacyjnych. Przypominamy o całkowitym zakazie wprowadzania psów oraz zakazie zbierania grzybów i jagód. Po terenie całego Parku poruszamy się tylko i wyłącznie oznaczonymi szlakami turystycznymi.
Zechciejcie Państwo docenić nasz trud i poniesione koszty, jakich wymaga utrzymanie, naprawa i konserwacja urządzeń turystycznych.
W zamian, jeżeli w czasie Państwa wędrówek po szlakach O.O. Warnowo spotkają Państwo ludzi w mundurach leśnych, z całą pewnością mogą Państwo liczyć na ich pomoc i życzliwość.

Obwód Ochronny Międzyzdroje o powierzchni 913,81 ha, położony jest w północnej części Wolińskiego Parku Narodowego. Na terenie obwodu znajduje się najpiękniejsze polskie wybrzeże klifowe.

Teren obwodu, jest bardzo urozmaicony pod względem ukształtowania powierzchni. To właśnie tutaj, znajduje się najwyższy szczyt Wolińskiego Parku Narodowego - góra Grzywacz o wysokości 115,4 metrów.

Klimat jest łagodny, typu bałtyckiego, z największą ilością słonecznych dni w Polsce. Silne wzajemne oddziaływanie morza i lądu, w tym wolińskich lasów, stwarzają swoisty mikroklimat, który jest magnesem przyciągającym rzesze wczasowiczów, turystów, a także sportowców z Polski i z zagranicy.

W Obwodzie Ochronnym Międzyzdroje, dominuje Las mieszany świeży, najliczniej reprezentowanym gatunkiem jest sosna i buk, a większość drzewostanów znajduje się w IV klasie wieku, a więc są to drzewostany w wieku powyżej 80 lat. W obwodzie dominuje powierzchnia leśna – 846,8 ha.
W latach 2024-2028 na powierzchni 66 ha realizowane będą zabiegi przebudowy, czyli dostosowania składu gatunkowego do siedliska leśnego – w związku ze zniekształceniami drzewostanów wywołanymi przeszłą gospodarką.


Leśne zbiorowiska roślinne występujące na terenie O.O. Międzyzdroje to:

Kwaśna buczyna pomorska ( Luzulo pilosae-Fagetum)
Las mieszany (Fago-Qercetum)
Las sosnowo-dębowy (Pino-Qercetum)

Do najcenniejszych zbiorowisk zaliczyć należy:

• Wolińska buczyna storczykowa (Carici-Fagetum balticum)
• Zbiorowiska rokitnika na klifie nadmorskim

Atrakcje turystyczne Obwodu Międzyzdroje

Punkt widokowy na Górze Gosań.
Tutaj, z wysokości 93 metrów, rozciąga się wspaniały widok na morze, stąd przy dobrej widoczności, można dostrzec zarys wyspy Rugia. Tutaj także można przekonać się jak wyglądają procesy abrazji na wysokim klifie.

Kawcza Góra
Usytuowana w bezpośrednim sąsiedztwie Międzyzdrojów. stanowi ulubione miejsce spacerów. Stąd, z wysokości 61 metrów rozciąga się wspaniała panorama na Zatokę Pomorską.

Zagroda Pokazowa Żubrów
W odległości 1500 metrów od Międzyzdrojów, znajduje się Zagroda Pokazowa Żubrów. Jeśli tylko zdecydujecie się Państwo na spacer zielonym szlakiem, na pewno zobaczycie największe zwierzę Europy, a także: dziki, jelenie i bieliki.

Muzeum przyrodnicze WPN
Tutaj można obejrzeć okazy fauny z terenu WPN, oraz ciekawe fotografie i wystawy tematyczne. Muzeum mieści się na ul. Niepodległości 3 C

Szlaki turystyczne
Przez Obwód Ochronny Międzyzdroje, przebiegają 3 szlaki turystyczne:

• CZERWONY – brzegiem morza, gdzie podziwiać mogą Państwo najpiękniejsze klify polskiego wybrzeża
• ZIELONY – przy którym usytuowana jest Zagroda Pokazowa Żubrów, a także ścieżka przyrodnicza, opisująca spotykane po drodze florę i fauną lasów.
• CZARNY – łączący Kawczą Górę z obiektami militarnymi ( Bateria Artylerii Stałej (BAS) oraz Zagrodą Pokazową Żubrów

Na terenie O.O. Międzyzdroje nie zabłądzą Państwo, gdyż wszystkie szlaki są dobrze oznakowane, a dla zmotoryzowanych zabezpieczamy miejsca postojowe na parkingu leśnym – “Kwasowo”.
Dla prawidłowego i sprawnego funkcjonowania miejsc postojowych oraz atrakcyjnych turystycznie, wyposażono je w niezbędne urządzenia turystyczne takie jak: plansze informacyjne, mapy turystyczne, tablice informacyjne, wiaty przeciwdeszczowe, ławy, stoły, oraz bramy wjazdowe zawierające odpowiednią informację turystyczną.

Zadania ochronne czyli na czym polega nasza praca?

Naszym nadrzędnym celem, realizowanym poprzez szereg różnorodnych prac, jest dążenie do odtworzenia możliwości swobodnego przebiegu procesów przyrodniczych w ekosystemach leśnych, czynna ochrona rzadkich gatunków roślin chronionych w ekosystemach nieleśnych, ochrona lasu (przed pożarami, szkodnictwem leśnym, presją ze strony zwierzyny płowej) oraz obsługa ruchu turystycznego. Należy pamiętać, iż wszystkie zabiegi wykonywane w Parku Narodowym, wynikają z potrzeb przyrodniczych, a nie gospodarczych. Część drewna jakie pochodzi z wycinanych drzew w wyniku cięć przebudowy jest sprzedawana, a uzyskiwane w efekcie środki w całości przeznaczane na sfinansowanie zabiegów ochronnych w ekosystemach parku, zarówno w lasach jak i w ekosystemach nieleśnych, na utrzymanie infrastruktury turystycznej, na sprzątanie szlaków turystycznych czy działania edukacyjne itp. Ich realizacja jest podstawowym zadaniem dla osiągniecia celów przyrodniczych. 

Wykonywane zabiegi z zakresu przebudowy, hodowli i ochrony drzewostanów powinny choć trochę przypominać naturalne procesy, którym poddawane są drzewostany ze strony czynników naturalnych, abiotycznych. Po wielu latach naszego działania wyrasta las, który ma własny klimat. W jego wnętrzu toczy się twórcza walka o byt. Powstaje puszcza - symfonia siły, zdrowia i nieśmiertelności (ciągłości procesów przyrodniczych). To ciągłe odtwarzanie naturalnych procesów, tworzenie się złożonych kompozycji zespołów życia będzie długotrwałe i burzliwe. Powstaje las wielopokoleniowy, liczony długością życia poszczególnych gatunków drzew dominujących w WPN.

Hodowla lasu

Zadania hodowlane obejmują szereg czynności polegających przede wszystkim na wspomaganiu naturalnego odnawiania się drzewostanów, poprzez prowadzenie działań zmierzających do usunięcia czynników negatywnie oddziałujących na przyrodę i odtworzenie możliwości swobodnego przebiegu procesów przyrodniczych. Zabiegi takie realizowane są wyłącznie na powierzchniach zniekształconych, gdzie aktualnie rosnące drzewa i krzewy w różnym stopniu są niezgodne siedliskiem i powodują zaburzenia w przebiegu procesów przyrodniczych. O lokalizacji, terminie, skali i kierunku zabiegów ochronnych w Wolińskim Parku Narodowym decyduje wyłącznie aspekt przyrodniczy.  

Zabiegi realizowane w naszych lasach polegają w szczególności na:

• eliminacji występujących w składzie drzewostanów i w podszytach gatunków inwazyjnych i obcych geograficznie

• ograniczeniu udziału gatunków obcych ekologicznie - sosny na korzyść dęba i buka. Usunięcie sosny pozwoli na dalszy wzrost tych gatunków i w przyszłości współtworzenie górnych pięter lasu,

• zróżnicowaniu struktury drzewostanu cechującego się składem odmiennym od naturalnego. 

Zabiegi mają na celu ułatwienie procesów renaturalizacji i zatarcia (utraty)

homogenicznych cech lasu tj. jednakowej wysokości, zagęszczenia i wieku. 

• wytworzeniu zapasu martwego drewna w ekosystemach. Rola martwego drewna, jako jednego z czynników bioróżnorodności jest olbrzymia, dlatego ilość i struktura martwego drewna oraz ciągłość jego „dostarczania” powinny być na jak najwyższym poziomie. 

 

Należy podkreślić, że od wielu już lat w Wolińskim Parku Narodowym realizacja zabiegów ochrony czynnej w ekosystemach leśnych nigdy nie prowadzi do wycięcia całego drzewostanu i w efekcie sztucznego wprowadzania młodego pokolenia lasu. Zabiegi zawsze są realizowane tak aby zapewnić trwałość lasu i maksymalnie duże wykorzystanie naturalnych procesów przyrodniczych w szczególności spontanicznych odnowień naturalnych gatunków zgodnych z siedliskiem, dla osiągnięcia ww. celów. 

Ochrona lasu

 Do typowych zadań zakresu ochrony lasu należy min. ochrona pożytecznej fauny, tak by znajdowała ona w naszych drzewostanach spokój, właściwe warunki do życia i rozmnażania. Obejmuje to przede wszystkim ptaki, pożyteczne owady, gady, płazy i ssaki.
Kolejnym naszym zadaniem jest kontrola stanu sanitarnego drzewostanów i występowania szkodników wtórnych. Oznacza to w praktyce wywieszanie pułapek, dzięki którym możemy zorientować się jaka jest liczebność szkodnika i w razie potrzeby prognozować masowe pojawy groźnych szkodników i w porę im przeciwdziałać. Prowadzone są także obserwacje lotów motyli tych gatunków, których gradacja może zagrozić drzewostanom.  
Kontrola występowania owadów dotyczy nie tylko szkodników wtórnych ale także pierwotnych i to zarówno w drzewostanach iglastych jak i liściastych.
Prowadzimy także zabiegi ochronne mające zminimalizować szkody, jakie w odnowieniach sztucznych i naturalnych czyni zwierzyna – szczególnie jeleniowate.

Szczególną troską otaczamy drzewa martwe, dążąc do możliwie największego udziału drewna martwego w przeliczeniu na jednostkę powierzchni. Są to mikrosiedliska niezwykle ważne dla życia wielu organizmów ze świata grzybów, roślin i zwierząt, pełniące przy tym ważną rolę w prawidłowym obiegu pierwiastków.

Zagroda Pokazowa Żubrów

Ośrodek hodowli żubra to nie tylko atrakcja turystyczna i okazja do zobaczenia dzikich zwierząt, to przede wszystkim realizowanie planu hodowli zachowawczej żubra w Polsce, dzięki któremu udało się ocalić to zwierzę od całkowitego wyginięcia. Dodatkowo ośrodek prowadzi rehabilitację chorych zwierząt znalezionych na terenie Parku..

Turystyka

Zadania wynikające z tego działu, są związane z takim przygotowaniem naszego Obwodu, abyśmy mogli przyjąć Państwa – naszych gości w sposób godny i bezpieczny. Nasze działania obejmują przygotowanie całej infrastruktury turystycznej znajdującej się na terenie obwodu, a więc:

• parkingów
• punktów widokowych
• plaży
• szlaków turystycznych
• ścieżek dojściowych i spacerowych
• konserwacji i wymiany takich urządzeń jak ławki, stoły, wiaty, tablice, plansze, kosze na śmieci. 

Obsadę leśnictwa stanowią:

Leśniczy – Artur Szymański
Podleśniczy – Tomasz Kapral
Dane teleadresowe:
Obwód Ochronny Międzyzdroje
ul. Leśna 15
72-500 Międzyzdroje
Tel: 091 328-04-68

Szanowni Państwo,

zapraszając serdecznie do zwiedzania atrakcji turystycznych naszego obwodu, apelujemy jednocześnie o przestrzeganie przepisów i zasad obowiązujących w Wolińskim Parku Narodowym, z którymi możecie Państwo zapoznać się korzystając z licznych tablic informacyjnych.
Zechciejcie Państwo docenić nasz trud i koszty jakie ponosimy, aby utrzymać, naprawić i konserwować urządzenia turystyczne, a także aby zapewnić sprawne funkcjonowanie Zagrody Pokazowej Żubrów. 
W zamian jeżeli w czasie Państwa wędrówek po szlakach O.O. Międzyzdroje spotkają Państwo ludzi w mundurach leśnych, z całą pewnością mogą Państwo liczyć na ich pomoc i życzliwość.

Obwód Ochronny Wicko zajmuje powierzchnię 984 ha. Położony jest w środkowej części Wolińskiego Parku Narodowego na wolińskiej morenie czołowej o urozmaiconej rzeźbie terenu. Wzniesienia dochodzą do 90 m n.p.m. Pagórki oddzielone są często bezodpływowymi zagłębieniami typu wytopiskowego. Dawne klify, obecnie pokryte roślinnością występują na zachodniej części moreny i ciągną się wzdłuż drogi publicznej od Międzyzdrojów po Dolinę Trzciągowską.

Morenę porasta starodrzew o średnim wieku 117 lat. W składzie gatunkowym dominuje sosna, buk i dąb. Spośród flory do osobliwości Obwodu Ochronnego należą: smółka pospolita, stokłosa gałęzista i pajęcznica liliowata. Spośród fauny na uwagę zasługują: pachnica dębowa, traszka zwyczajna, żmija zygzakowata, gniewosz plamisty, bielik, borsuk, kuna leśna. W lasach Obwodu Ochronnego w okresie zimowym mają swoją ostoję jelenie i dziki.W Obwodzie Ochronnym Wicko dominuje Las mieszany świeży, najczęściej występującym gatunkiem jest sosna i buk, a większość drzew znajduje się w V i starszych klasach wieku. 

Atrakcje turystyczne Obwodu Wicko

Do ciekawostek turystycznych o znaczeniu historycznym należy zaliczyć ułożone na stromym stoku wzniesienia, przy drodze pomiędzy Zalesiem, a Wickiem, pozostałości po hitlerowskich działach dalekonośnych V-3.

Szlaki turystyczne
Przez Obwód Ochronny Wicko, przebiega 1 szlak turystyczny:

• NIEBIESKI – biegnący od strony Międzyzdrojów w kierunku Karnocic przez malownicze tereny i piękne drzewostany. 

Na terenie O.O. Wicko nie zabłądzą Państwo, gdyż szlak jest dobrze oznakowany.
Dla prawidłowego i sprawnego funkcjonowania miejsc atrakcyjnych turystycznie, wyposażono je w niezbędne urządzenia turystyczne takie jak: plansze informacyjne, mapy turystyczne, tablice informacyjne, zawierające odpowiednią informację turystyczną.

Zadania ochronne czyli na czym polega nasza praca?

Naszym nadrzędnym celem, realizowanym poprzez szereg różnorodnych prac, jest dążenie do odtworzenia możliwości swobodnego przebiegu procesów przyrodniczych w ekosystemach leśnych, czynna ochrona rzadkich gatunków roślin chronionych w ekosystemach nieleśnych, ochrona lasu (przed pożarami, szkodnictwem leśnym, presją ze strony zwierzyny płowej) oraz obsługa ruchu turystycznego. Należy pamiętać, iż wszystkie zabiegi wykonywane w Parku Narodowym, wynikają z potrzeb przyrodniczych, a nie gospodarczych. Część drewna jakie pochodzi z wycinanych drzew w wyniku cięć przebudowy jest sprzedawana, a uzyskiwane w efekcie środki w całości przeznaczane na sfinansowanie zabiegów ochronnych w ekosystemach parku, zarówno w lasach jak i w ekosystemach nieleśnych, na utrzymanie infrastruktury turystycznej, na sprzątanie szlaków turystycznych czy działania edukacyjne itp. Ich realizacja jest podstawowym zadaniem dla osiągniecia celów przyrodniczych. 

Wykonywane zabiegi z zakresu przebudowy, hodowli i ochrony drzewostanów powinny choć trochę przypominać naturalne procesy, którym poddawane są drzewostany ze strony czynników naturalnych, abiotycznych. Po wielu latach naszego działania wyrasta las, który ma własny klimat. W jego wnętrzu toczy się twórcza walka o byt. Powstaje puszcza - symfonia siły, zdrowia i nieśmiertelności (ciągłości procesów przyrodniczych). To ciągłe odtwarzanie naturalnych procesów, tworzenie się złożonych kompozycji zespołów życia będzie długotrwałe i burzliwe. Powstaje las wielopokoleniowy, liczony długością życia poszczególnych gatunków drzew dominujących w WPN.

Hodowla lasu

 Zadania hodowlane obejmują szereg czynności polegających przede wszystkim na wspomaganiu naturalnego odnawiania się drzewostanów, poprzez prowadzenie działań zmierzających do usunięcia czynników negatywnie oddziałujących na przyrodę i odtworzenie możliwości swobodnego przebiegu procesów przyrodniczych. Zabiegi takie realizowane są wyłącznie na powierzchniach zniekształconych, gdzie aktualnie rosnące drzewa i krzewy w różnym stopniu są niezgodne siedliskiem i powodują zaburzenia w przebiegu procesów przyrodniczych. O lokalizacji, terminie, skali i kierunku zabiegów ochronnych w Wolińskim Parku Narodowym decyduje wyłącznie aspekt przyrodniczy.  

Zabiegi realizowane w naszych lasach polegają w szczególności na:

•  eliminacji występujących w składzie drzewostanów i w podszytach gatunków inwazyjnych i obcych geograficznie
• ograniczeniu udziału gatunków obcych ekologicznie - sosny na korzyść dęba i buka. Usunięcie sosny pozwoli na dalszy wzrost tych gatunków i w przyszłości współtworzenie górnych pięter lasu,
• zróżnicowaniu struktury drzewostanu cechującego się składem odmiennym od naturalnego. Zabiegi mają na celu ułatwienie procesów renaturalizacji i zatarcia (utraty) homogenicznych cech lasu tj. jednakowej wysokości, zagęszczenia i wieku.
• wytworzeniu zapasu martwego drewna w ekosystemach. Rola martwego drewna, jako jednego z czynników bioróżnorodności jest olbrzymia, dlatego ilość i struktura martwego drewna oraz ciągłość jego „dostarczania” powinny być na jak najwyższym poziomie. 

Należy podkreślić, że od wielu już lat w Wolińskim Parku Narodowym realizacja zabiegów ochrony czynnej w ekosystemach leśnych nigdy nie prowadzi do wycięcia całego drzewostanu i w efekcie sztucznego wprowadzania młodego pokolenia lasu. Zabiegi zawsze są realizowane tak aby zapewnić trwałość lasu i maksymalnie duże wykorzystanie naturalnych procesów przyrodniczych w szczególności spontanicznych odnowień naturalnych gatunków zgodnych z siedliskiem, dla osiągnięcia ww. celów.

Ochrona lasu

Do typowych zadań zakresu ochrony lasu należy min. ochrona pożytecznej fauny, tak by znajdowała ona w naszych drzewostanach spokój, właściwe warunki do życia i rozmnażania. Obejmuje to przede wszystkim ptaki, pożyteczne owady, gady, płazy i ssaki.
Kolejnym naszym zadaniem jest kontrola stanu sanitarnego drzewostanów i występowania szkodników wtórnych. Oznacza to w praktyce wywieszanie pułapek, dzięki którym możemy zorientować się jaka jest liczebność szkodnika i w razie potrzeby prognozować masowe pojawy groźnych szkodników i w porę im przeciwdziałać. Prowadzone są także obserwacje lotów motyli tych gatunków, których gradacja może zagrozić drzewostanom.  
Kontrola występowania owadów dotyczy nie tylko szkodników wtórnych ale także pierwotnych i to zarówno w drzewostanach iglastych jak i liściastych.
Prowadzimy także zabiegi ochronne mające zminimalizować szkody, jakie w odnowieniach sztucznych i naturalnych czyni zwierzyna – szczególnie jeleniowate.

Szczególną troską otaczamy drzewa martwe, dążąc do możliwie największego udziału drewna martwego w przeliczeniu na jednostkę powierzchni. Są to mikrosiedliska niezwykle ważne dla życia wielu organizmów ze świata grzybów, roślin i zwierząt, pełniące przy tym ważną rolę w prawidłowym obiegu pierwiastków.

Turystyka

Zadania wynikające z tego działu, są związane z takim przygotowaniem naszego Obwodu, abyśmy mogli przyjąć Państwa – naszych gości w sposób godny i bezpieczny. Nasze działania obejmują przygotowanie całej infrastruktury turystycznej znajdującej się na terenie obwodu, a więc:

• szlaków turystycznych
• ścieżek dojściowych i spacerowych
• konserwacji i wymiany takich urządzeń jak: tablice, plansze, witacze, kierunkowskazy itd. 
• budowa nowej infrastruktury technicznej

Obsadę leśnictwa stanowią:
Leśniczy – Marcin Kądziołka
Podleśniczy – Wanda Janek

Dane teleadresowe:

Obwód Ochronny Wicko
ul. Podgórna 8
72-500 Międzyzdroje
Tel: 091 328-43-78

Szanowni Państwo,

zapraszając serdecznie do zwiedzania atrakcji turystycznych naszego obwodu, apelujemy jednocześnie o przestrzeganie Regulaminu Wolińskiego Parku Narodowego, z którym możecie Państwo zapoznać się korzystając z licznych tablic informacyjnych.
Zechciejcie Państwo docenić nasz trud i poniesione koszty, jakich wymaga utrzymanie, naprawa i konserwacja urządzeń turystycznych.
W zamian jeżeli w czasie Państwa wędrówek po szlakach spotkają Państwo ludzi w mundurach leśnych, z całą pewnością mogą Państwo liczyć na ich pomoc i życzliwość

1. Jezioro Turkusowe: jezioro sztucznego pochodzenia, o niepowtarzalnym turkusowym kolorze wody, powstałe w miejscu wyrobiska kredy. Jego powierzchnia 6,74 ha, głębokość 21,2 m (dno znajduje się 18,6 m poniżej poziomu morza, lustro wody 2,6 m n.p.m.). Mamy tu do czynienia ze zjawiskiem kryptodepresji.
2. Piaskowa Góra: punkt widokowy usytuowany nad Jeziorem Turkusowym, na wysokości 40 m. n.p.m, skąd podziwiać możemy zarówno jezioro Turkusowe jak i jezioro Wicko Małe oraz Dolinę Trzciągowską rozcinająca w poprzek wolińską morenę czołową stanowiącą  do dzisiaj najbardziej zagadkową formę terenu na wyspie Wolin .
3. Zielonka: punkt widokowy, położony w miejscowości Lubin na wysokości 80 m. n.p.m., jedyne miejsce w Polsce, skąd jednocześnie widać Wsteczną Deltę Świny (stanowiący fragment Zalewu Szczecińskiego obszar ponad 3000 ha bagnistych, podmokłych wysepek, szuwarów i płytkich wód), Zalew Szczeciński i Morze Bałtyckie.
4. Szlaki turystyczne

Hodowla lasu

Ochrona lasu

Obręb Ochronny Morski obejmuje powierzchnię ponad 4600 ha.  W skład obrębu wchodzą głównie wody morskie obejmujące część Zatoki Pomorskiej, Zalewu Szczecińskiego i kompleks cieśnin Wstecznej Delty Świny oraz ekosystemy nieleśne obejmujące archipelag wysp Delty Świny oraz łąki i trzcinowiska na północ od jeziora Wicko Wielkie. Ekosystemy leśne to stosunkowo niewielki obszar o powierzchni nieco ponad 30 ha i obejmuje pas zadrzewień południowej części Mierzei Przytorskiej.  

Zatoka Pomorska w granicach WPN obejmuje przybrzeżny pas wód Zatoki Pomorskiej o szerokości l Mm (1853,18m) i długości 14,7 km pomiędzy Międzyzdrojami (411,7 km wybrzeża) i  Międzywodziem (397 km wybrzeża) o powierzchni 2725 ha. Wody te przylegają bezpośrednio do wybrzeża klifowego. Dno Zatoki dość mocno zróżnicowane od piaszczystego do kamienistego porośnięte przez liczne glony stanowiące odpowiedni substrat dla składania ikry przez wiele gatunków ryb, głównie śledzia, storni dobijaków, tobiaszy i innych. Stanowi również dogodne siedlisko dla form juwenalnych ryb, szczególnie że obficie występuje tu makrobentos.

Wsteczna Delta Świny to kompleks jezior i cieśnin z największą z nich Starą Świną. W granicach parku  obejmuje obszar na zachód od linii prostej łączącej jezioro Wicko Małe na północy, do połączenia z Zalewem Szczecińskim koło Lubina na południu.  Wody Delty to morskie wody wewnętrzne.  Największym zbiornikiem Delty jest  jezioro Wicko Wielkie o powierzchni 1200 ha (95% w granicach parku). Jest to płytki akwen o głębokości 1-3 m, ma  najsilniej rozwiniętą linię brzegową i należy do zbiorników typu eutroficznego. Brzegi jeziora porośnięte są roślinnością wynurzoną (trzcina, pałka wąskolistna, oczeret jeziorny) i  roślinnością o liściach pływających i zanurzonych. Dno pokrywają osady muliste i szczątki roślinne. W południowej części jeziora zlokalizowane są Wyspy Trzcinnice stanowiące istotną ostoję ptaków wodnych. Kolejne Jezioro Wicko Małe  ma powierzchnię około 100 ha, kształt wydłużony południkowy, długości 2,3 km i szerokość maksymalnie do 0,5 km. Jezioro jest płytkie, o głębokości nie przekraczającej 2m. Do obszaru WPN należy około 31 ha powierzchni przylegającej na zachodzie do części lądowej.

Wsteczna Delta Świny to także liczne cieśniny z największą Starą Świną. Do obszaru WPN należy odcinek od Zalewu Szczecińskiego koło Lubina,  do wysokości cieśniny Młyński Rów (cieśnina oddzielająca wyspę Koprzywskie Łęgi od wyspy Wolin). Głębokość Starej Świny jest bardzo zróżnicowana od płycizn nie przekraczających 0,5 metra w strefie brzegowej do zagłębień dochodzącymi do 11 m w głównym nurcie. Dno Starej Świny jest piaszczyste, zaś przy jej brzegach porośniętych roślinnością wynurzoną muliste, zasłane resztkami nie rozłożonych roślin. Pozostałe cieśniny Delty do których należą Wielka Struga, Liśnica, Kacza, Gęsia, Stara Głębia czy Przecznica są zdecydowanie płytsze o maksymalnej głębokości do 4 m.

Zalew Szczeciński obejmuje  wody otwarte przylegające do lądowej części WPN na wyspie Wolin  oraz wysp Wielki i Mały Krzek. Linia brzegowa biegnąca u podnóża klifu na długości około 7 km, jak i wysp jest mało urozmaicona. Wody u podnóża klifu należące do WPN stanowią pas o szerokości około 350 m na zachodnim krańcu (koło Lubina), poszerzający się do około 740 m na wschodnim krańcu, na trawersie Karnocic. Powierzchnia tych wód wynosi w przybliżeniu 246 ha. Jest to płytki akwen, jego południowa granica biegnie głównie po izobacie 2 m. Brzeg u wschodniego krańca, porośnięty jest wąskim pasem trzcin, poszerzającym się ku wschodowi, gdzie roślinność jest bardziej urozmaicona i występująca mozaikowo z przewagą oczeretu jeziornego i trzciny. Dalej od brzegu, aż do granic wód WPN występują podwodne łąki rdestnic, wywłócznika, rogatka i rzadko występujących w zalewie ramienic. Wody okalające wyspy Mały i Wielki Krzek są płytkie maksymalnie do 1,8 m i porośnięte wynurzoną roślinnością i przechodzącą na brzegu wysp w niedostępne bagna.

Archipelag wysp Wstecznej Delty Świny. Wszystkie wyspy są bezdrzewnymi, podmokłymi, okresowo zalewanymi łąkami, stanowiącymi dogodne siedlisko dla ptactwa wodnego oraz miejsca odpoczynku dla stad dzikich gęsi, podczas ich wędrówek wiosennych i jesiennych. Do najcenniejszych przyrodniczo należą wyspy leżące w północnej części tego obszaru, porośnięte rzadkimi zbiorowiskami roślinności halofilnej i jednocześnie będące miejscem lęgu wielu przedstawicieli ornitofauny. 

Atrakcje turystyczne Obrębu Ochronnego Morskiego

Możliwość żeglowania i uprawiania turystyki wodnej.
Możliwość wędkowania na obszarach udostępnionych do rekreacji pod warunkiem dokonania opłaty za udostępnienie wód do rybołówstwa rekreacyjnego.
Szlak turystyczny czerwony biegnący od miejscowości Przytór do przystani w Łunowie i dalej do Międzyzdrojów.

Zadania ochronne czyli na czym polega nasza praca?

Naszym nadrzędnym celem, realizowanym poprzez szereg różnorodnych prac, jest zabezpieczenie najcenniejszych fragmentów obrębu, stopniowa naturalizacja obszarów zniekształconych oraz szeroko rozumiana ochrona powierzonego obszaru. Należy pamiętać, iż wszystkie zabiegi wykonywane w Parku Narodowym, wynikają z potrzeb przyrodniczych, a nie gospodarczych. Realizujemy to poprzez:

• prace z zakresu ochrony ekosystemów nieleśnych w obszarze wysp Wstecznej Delty  Świny i Drożkowych Łąk prowadzonych poprzez  koszenia i wypasy zwierząt gospodarskich a mających na celu przywracanie i utrzymanie cennych siedlisk przyrodniczych w tym solnisk nadmorskich reprezentowanych przez rzadkie gatunki roślin i  będących miejscem bytowania oraz rozrodu licznych gatunków ornitofauny.
• ochrona flory i fauny związanej z bytowaniem w ekosystemach wodnych Wstecznej Delty Świny i  Zatoki Pomorskiej poprzez limitowanie ilościowe, czasowe i przestrzenne w zakresie udostępniania  wód do rybołówstwa i rekreacji.
• zbieranie danych monitoringowych z zakresu flory i fauny w  tym przede wszystkim ornitofauny i ichtiofauny.

Obsadę obrębu stanowią:

Konserwator Obrębu – mgr inż. Tomasz Bajor
Podleśniczy WPN – mgr inż. Krzysztof Liszka

Dane teleadresowe:

ul. Jachtowa 1
72-500 Wapnica
GSM: +48 537777183

Szanowni Państwo,
zapraszając serdecznie do korzystania z  atrakcji Obrębu Morskiego, apelujemy jednocześnie o przestrzeganie Regulaminu Wolińskiego Parku Narodowego,
 

Opracowanie: Tomasz Bajor konserwator Obrębu